درباره دکان سپهر
داستانمون چیه ؟
تعاونی ساروق
وقتی بنیاد سپهر تصمیم گرفت در حوزه گردشگری فعالیت داشته باشد پروژه ای را برای توسعه گردشگری پایداردر روستاهای کره و باراز اجرا کرد و کمک کرد تورهای گردشگری به این روستاها بروند. در بازدید از خانه های روستایی پرده ها و رو بلالشتی های سفید رنگی را دیدیم که نقش های زیبایی روی آن کشیده شده بود که نشان از اصالت داشت و زنان روستایی این هنر را از مادرانشان نسل به نسل فراگرفته بودند، اما نه برای کسب درآمد بلکه برای زندگی شخصی خودشان هر دختر یا مادرش باید چند تیکه پارچه گلدوزی شده روی جهاز دختر می گذاشت. همزمان در گشت و گذار از سایر مناطق شرق کشور و شرکت در نمایشگاه های مختلف دیدیم که زنان سایر مناطق در خراسان بزرگ مشابه این هنر را دارند و شاید تفاوت ها در نقش ها باشد. اینجا بود که پیشنهاد شد در کنار گردشگری، صنایع دستی اصیل منطقه را احیا کنیم. سراغ خانم شوکت مداح عضو فعال شورای اسلامی روستای باراز رفتیم و بعد از طرح موضوع خواستیم کار را شروع کنیم. خانم مداح خود و مادرش گلدوزی می کردند و چند نفر از بانوان فعال روستا را در این زمینه گرد هم آوردند ابتدا جلساتی را با همراهی خانم «مریم ساقی» با خانم ها داشتیم و دانش بومی این هنر را ثبت کردیم و افراد توانمند را شناسایی کردیم و از خانم مداح خواستیم چند نمونه محصول گلدوزی شده مثل کوسن، رومیزی و… تولید کنند. اولین سفارش اینگونه به دستمان رسید و بسیار با کیفیت بود. بنیاد محصولات تولیدی را خرید و تصمیم گرفتیم کار را جدی تر دنبال کنیم. تصمیمی که منجر به راه اندازی تعاونی ساروق شد. خانم مداح درباره پیشینه نام ساروق اینگونه برایمان نوشت:
« سال ها پیش، دختران روستا موظف بودند بر پارچه سفید، نقشی بدوزند تا جامه و پارچه جهیزیه شان را بر آن ببندند؛ آن پارچه مربعی شکل ساروق نام داشت. هر دختری می بایست چهل ساروق گلدوزی کند، هر کدام برای بستن البسه (ازجمله چادر، روسری، پیراهن و …) بکار می رفت . رسم بر این بوده که هر دختری باید چهل چادر، چهل روسری، چهل پیراهن و…. را بر همان ساروق ها می بست و هر کدام را بر روی یک سینی بزرگ می گذاشتند و افرادی این سینی های بزرگ را بر سر نهاده و به خانه داماد می بردند. مادر عروس دستمالی گلدوزی شده توسط عروس به این افراد هدیه می داد. در کنار این ساروق ها بعد از عقد دختر، داماد طرحی را بر پرده ای با تاریخ عقد می کشید و دختر آن را گلدوزی می کرد. علاوه بر اینها ؛ مادر عروس با پارچه سفید دست بافی که خود تهیه می کرد لباسی با طرح های متنوع برای عروس آماده می کرد که گلدوزی این لباس را نیز خود نوعروسان انجام می دادند .»
تعاونی ساروق با عضو گیری از 17 بانوی توانمند در روستاهای باراز، کره، کلاته سعید و فلک کارش را شروع کرد و اعضا در یک گردهمایی هیات مدیره ای برای خود تعیین کردند و اساسنامه تعاونی را در سپهر برایشان تدوین کردیم و تقسیم کار اولیه انجام شد . مدتی تعاونی سفارش هایی را دریافت کرد و بین اعضایش برای تولید تقسیم می کرد و این گونه فعالیتش ادامه داشت اما در این مسیر با چالش هایی مواجه بود اصلی ترین چالش این بود که اعضای تعاونی گلدوز و خیاط های خوبی بودند اما فروشندگان و بازاریابان و طراحان خوبی نبودند! تسهیلگران بنیاد سپهر تلاش کردند تا این نقص ها رفع شود اما موفق نبودیم لذا تصمیم دیگری گرفته شد.
گروه توان دوز
در سال 1401 بنیاد تصمیم گرفت زمینه کار را برای تعدادی از دختران کم توان ذهنی و جسمی فراهم کند تا در قالب یک کارگاه تولیدی بتوانندمحصولاتی را تولید کنند و یک واحد کسب و کار اجتماعی راه اندازی شود. خانم مریم جان احمدی عضو هیات مدیره بنیاد در این مسیر بسیار موثر همراهی کردند. برای این کار با یکی از مدارس دخترانه کم توانان ذهن و جسمی مذاکره شد اما نتیجه بخش نبود تا اینکه بنیاد خودش با جذب خانم «زینب جاوید فر» به عنوان خیاط کار را شروع کرد. خانم جاوید فر خیاط ماهری هست و در منزل کار خیاطی را انجام می داد و از ایشان در خواست شد سه روز در هفته به بنیاد بیاید و افرادی که از بهزیستی و مدرسه شقایق به ما معرفی می شدند را آموزش دهد. اتاق جلسات بنیاد به کارگاه کوچک خیاطی تبدیل شد و برای شروع چرخ های مدرسه عقیله بنی هاشم را به صورت امانی تحویل گرفتیم. کار با خیاطی های ساده شروع شد و اولین سفارش را موسسه پویا، همیاران فرهنگ و هنر به این گروه داد و تعداد 1100جامدادی توسط دختران کم توان و برخی زنان نیازمند تولید شد. این سفارش به گروه بسیار انگیزه داد. در کنار آن کارهای خیاطی تعاونی ساروق را نیز انجام می دادند.
بچه های تواندو بسیارفعال و با دقت هستند اما در طراحی محصول، خرید مواد اولیه و گرفتن سفارش مشکل داشتند.
پلاس بافی
در سال 1400 با حضور آقای «مهرداد بهمنی» درقاین از کسب و کارهای روستایی بازدید کردیم. آقای بهمنی مسئول و موسس خانه صنایع دستی هفت دست است که یک مجموعه دلساخته را مدیریت می کنند. بنیاد قبلا به واسطه تعاونی ساروق با خانه هفت دست ارتباط داشته است. در حین بازدید از یکی از روستاها، یک زن روستایی مشغول بافت یک زیرانداز با پارچه های دور ریز و بلااستفاده بود که توجه همه را جلب کرد. در بنیاد سپهر پیش از این، این نوع زیر انداز را که به آن «پلاس» یا «لتگی» می گفتند دیده بودیم اما فکر نمی کردیم که می تواند بیشتر تولید شود و در بازار تقاضایی برای آن باشد. آقای بهمنی نمونه ای را خریداری کردند و بعدا منجر به پروژه مشترکی با یک شرکت تولیدی در قالب مسئولیت اجتماعی شد و فراخوان داده شد تا مردم لباس های کهنه خود را برای ما بفرستند، گرچه ابتدا فکر می کردیم با لباس های ارسالی کار انجام می شود و بعد مشخص شد که این کار بهینه نیست و باید سراغ پارچه های ضایعاتی تولیدی های بزرگ رفت. برای این سفارش دو چالش را رفع کردیم اول باید بافنده های روستایی که این هنر را سال ها کنار گذاشته بودند پیدا می کردیم و دوم پارچه ضایعاتی فراهم می شد با سختی تمام هر دو چالش را رفع کردیم و با ارسال اولین سفارش مسیر برای تولید بیشتر باز شد.
گروه پلاس نیز نیاز به مسئول داشت، کسی که سفارش بگیرد بین خانم ها تقسیم کند، بفروشد و… و این چالش در گروه وجود داشت.
مرکز مشاوره و خدمات کارآفرینی
ما در بنیاد سپهر در قالب «مرکز مشاوره و خدمات کارآفرینی»، خدمات زیادی را برای کسب و کارهای خرد ارائه می دهیم و کمک می کنیم مشاغل خانگی و کسب و کارهای خرد شکل بگیرند و رشد کنند.
کسب و کارهایی را که بنیاد حمایت می کند باید توسط افراد نیازمند راه اندازی شده باشد و در حوزه کسب و کار خرد و مشاغل خانگی باشد. برخی از کسب و کار های مرکز مشاوره محصولاتی را دارند که نیاز به بازار دارندو نمی توانند خودشان مستقیم آن را بفروشند.
مرکز تولیدی سپهر
در مهر ماه 1401، مرکز تولیدی سپهر را راه اندازی کردیم، مرکز تولیدی سپهر تمام ذی نفعان چهار پروژه فوق را در بر می گیرد و قصد دارد برای طراحی محصول، بازاریابی، تبلیغات و فروش به تولید کنندگان ساروق، پلاس و توان دوز کمک کند. ساروق و پلاس دو برند اصلی مرکز تولیدی سپهر هستند و در این مرکز افراد برخی در کارگاه و برخی در منزل کار می کنند و بنیاد تلاش می کند برایشان سفارش جذب کند و کار فروش را انجام دهد. گروه ساروق وتوان دوز با هم ادغام شده اند و با نام ساروق محصولاتشان وارد بازار می شود و گروه پلاس نیز با همین نام کارش را دنبال می کند .
دکان سپهر
باتوجه به مشکلاتی که گفته شد و ما با اون برخورد داشتیم هدفمون رو اینجوری تعیین کردیم که یک بستری ایجاد کنیم تا محصولات تولید شده به بهترین و آسان ترین راه ممکن به دست مصرف کننده برسه و اینجوری هم تولید کننده خیالش راحته که محصولی که تولید میکنه بازاری براش وجود داره و هم مصرف کننده با خیال راحت محصول رو مستقیم از تولید کننده تهیه میکند.
بنیاد سپهر در سال 1400 تصمیم گرفت فروشگاهی به صورت اینترنتی ایجاد کند تا علاوه بر کمک به فروش محصولات تولیدی در سطح شهرستان باعث معرفی این هنرهای سنتی و قدیمی به سایر مردم شود .
دکان سپهر در کنار فروش محصولات مرکز تولیدی سپهر، محصولات کسب وکارهای شکل گرفته یا توسعه یافته را که قابلیت فروش مجازی داشته باشند را نیز به فروش می رساند .